Πνευματικά δικαιώματα δεν υπάρχουν. Οι ιδέες πρέπει να κυκλοφορούν ελεύθερα. Άρα...
... η αντιγραφή όχι απλώς επιτρέπεται αλλά είναι και επιθυμητή, ακόμη και χωρίς αναφορά της πηγής!

Η γλώσσα κόκκαλα τσακίζει

- "Ο λόγος που μ' άφησες έξω από την υπόθεση", είπε ήσυχα, "ήταν ότι νόμισες πως η αστυνομία δεν θα πίστευε ότι σκέτη περιέργεια μ' έσπρωξε να κατέβω εκεί κάτω χτες το βράδυ. Θα υποψιάζονταν ίσως ότι είχα κάποιον ύποπτο λόγο και θα με σφυροκοπούσαν μέχρι να σπάσω".
- "Πώς ξέρεις αν δεν σκέφτηκα το ίδιο πράγμα;"
- "Οι αστυνομικοί είναι κι αυτοί άνθρωποι", είπε ξεκάρφωτα.
- "Έχω ακούσει ότι σαν τέτοιοι ξεκινάνε".

[Ραίημοντ Τσάντλερ, "Αντίο, γλυκειά μου", εκδόσεις Λυχνάρι, 1990 (σελ.: 54)]

16 Φεβρουαρίου 2017

16/2/1942: Η ίδρυση του ΕΛΑΣ

Στις 16 Φλεβάρη του 1942 κυκλοφόρησε πλατιά στην Αθήνα και στην Επαρχία η ιδρυτική διακήρυξη του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (ΕΛΑΣ), του μαχητικού δηλαδή τμήματος του ΕΑΜ, που έμελλε να γράψει απαράμιλλες σελίδες ηρωισμού στον αγώνα κατά της φασιστικής κατοχής και να δώσει ξανά στη χώρα τη λευτεριά της. Η διακήρυξη εκείνη δυστυχώς δεν έχει βρεθεί μέχρι σήμερα για να μπορεί ν' ανατρέξει κανείς στο περιεχόμενό της. Από μαρτυρίες, όμως, που υπάρχουν πληροφορούμαστε πως καλούσε τους Ελληνες πατριώτες να πλαισιώσουν το νέο λαϊκοαπελευθερωτικό στρατό, σκοπούς του οποίου προσδιόριζε τους παρακάτω:
- Αγώνας για την απελευθέρωση της χώρας.
- Περιφρούρηση των κατακτήσεων του λαού και των ελευθεριών του εναντίον κάθε επιβουλής.
- Εξασφάλιση της τάξης μέχρι τη διεξαγωγή εκλογών, στις οποίες ο λαός να εκφράσει ελεύθερα τη θέλησή του.
Η 16η του Φλεβάρη έμεινε στην ιστορία ως η ημέρα ίδρυσης του ΕΛΑΣ. Ο καθένας όμως αντιλαμβάνεται πως η ημερομηνία αυτή ανταποκρίνεται στην ολοκλήρωση της δουλιάς που χρειάστηκε να προηγηθεί ούτως ώστε να είναι δυνατή η ανακοίνωση στον ελληνικό λαό της ίδρυσης μιας νέας αντιστασιακής οργάνωσης για τη διεξαγωγή ένοπλου αγώνα κατά των κατακτητών. Αν επομένως θέλουμε να έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για το πώς ιδρύθηκε ο ΕΛΑΣ, οφείλουμε να ανατρέξουμε στα όσα προηγήθηκαν της 16ης Φλεβάρη του 1942.



Το ζήτημα της ένοπλης αντίστασης κατά του κατακτητή ήταν στην ημερήσια διάταξη από την πρώτη στιγμή που η χώρα βρέθηκε υπόδουλη του φασισμού. Επρόκειτο για μια αναγκαιότητα που ο ελληνικός λαός την αντιλαμβανόταν μέσα από την ίδια του την πείρα και που το ΚΚΕ δεν είχε καμία δυσκολία να αναγνωρίσει από την πρώτη στιγμή της ανασυγκρότησής του. Η ΚΕ του Κόμματος, για παράδειγμα, στις αρχές Ιουλίου του 1941, στην ιστορική απόφαση της 6ης Ολομέλειάς της σημείωνε χαρακτηριστικά: «Οργανώνοντας ακούραστα τον αγώνα για τα καθημερινά ζητήματα όλων των λαϊκών στρωμάτων και την ένοπλη αντίσταση στους κατακτητές, το κόμμα και ο κάθε κομμουνιστής ξεχωριστά οφείλει να προσανατολίζεται έγκαιρα και σωστά στα σοβαρά γεγονότα που αλλάζουν και θ' αλλάζουν κάθε μέρα με γρηγορότερο ρυθμό, να οργανώνει τις δυνάμεις της λαϊκής εξέγερσης για την εθνική και κοινωνική απελευθέρωση της Ελλάδας».

Στο πλαίσιο αυτής της απόφασης, από το καλοκαίρι του '41 κομμουνιστές και άλλοι πατριώτες συγκροτούν ένοπλες αντιστασιακές ομάδες και αντάρτικα τμήματα σε διάφορα μέρη της χώρας. Στα τέλη Ιουνίου του '41 η οργάνωση Λάρισας του Κόμματος έδωσε εντολή στους καταδιωκόμενους κομμουνιστές του Αλμυρού Θεσσαλίας, μ' επικεφαλής τον Μήτσο Τσαρδάκα, να οργανωθούν σε ανταρτοομάδες και να συγκεντρωθούν στην Οθρη. Τον Ιούλη με απόφαση του Γραφείου Μακεδονίας - Θράκης του ΚΚΕ συγκροτείται στην περιφέρεια της Νιγρίτας η ανταρτοομάδα «Οδυσσέας Ανδρούτσος» με επικεφαλής τον κομμουνιστή δάσκαλο Θ. Γκένιο (Λασάνη) και στην περιφέρεια του Κιλκίς η ανταρτοομάδα «Αθανάσιος Διάκος» μ' επικεφαλής τον Χρ. Μόσχο (καπετάν Πέτρο). Το ίδιο διάστημα εμφανίστηκαν αντάρτικες ομάδες στη Δυτική Μακεδονία με το όνομα «Ομάδες Ελευθερίας». Επίσης στα μέσα Ιούλιου με πρωτοβουλία του Κόμματος οργανώθηκαν οι πρώτες ομάδες ενόπλων της οργάνωσης «Πατριωτικό Μέτωπο» στην Ηπειρο (επαρχία Παραμυθιάς - Ηγουμενίτσας) και το Νοέμβρη στην περιφέρεια της Αρτας οργανώθηκε ένα στρατιωτικό τμήμα του ΕΑΜ από αξιωματικούς και πολιτικά στελέχη, με στόχο την οργάνωση του αντάρτικου στην περιοχή. Τέλος, ένοπλες ομάδες εμφανίστηκαν στη Ρούμελη, στη Βοιωτία, στην Πελοπόννησο κ.α.

Με το θέμα του ένοπλου αγώνα ασχολήθηκε και η 7η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (αρχές Σεπτέμβρη του 1941), στην απόφαση της οποίας διαβάζουμε: «Στο Απελευθερωτικό αυτό Μέτωπο μια από τις πρώτες θέσεις πρέπει νάχουν οι στρατιωτικές δυνάμεις του έθνους, μόνιμοι και έφεδροι αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και οπλίτες, ανάπηροι κλπ. Οι δυνάμεις αυτές θα αποτελέσουν τη μαχητική βάση για την τεχνική οργάνωση του απελευθερωτικού αγώνα». Ακριβώς στο ίδιο πνεύμα κινήθηκε και το ΕΑΜ, στο πρώτο διάγγελμά του προς τον ελληνικό λαό, για το οποίο κάνουμε λόγο στην αρχή αυτού του σημειώματος.

Ο ελασίτης Θωμάς Πάλλας (Καπετάν Κόζιακας). Καταδικάστηκε τρις εις θάνατον και εκτελέστηκε το 1949.

Οι διαδικασίες ενοποίησης των αντάρτικων τμημάτων και οργάνωσης του ένοπλου αγώνα σε πανελλαδική βάση φαίνεται ότι μπαίνουν στην τελική ευθεία αμέσως μετά την ίδρυση του ΕΑΜ. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι στο πρώτο τεύχος του θεωρητικού περιοδικού του ΚΚΕ «Λαϊκή Επιθεώρηση», στο κύριο άρθρο, ο Κ. Καραγιώργης έγραφε: «Ο καιρός δε μας παίρνει: πρέπει να βάλουμε γερά οργανωτικά θεμέλια σε όλη την Ελλάδα, να ετοιμάσουμε τα μαχητικά τμήματα για την άμεση δράση, για τον παρτιζάνικο πόλεμο, για το πανεθνικό σαμποτάζ». Στο ίδιο τεύχος ο Παντελής Καραγκίτσης (Ορφέας Βλαχόπουλος - Σίμος), μέλος της ΚΕ του Κόμματος, συμπλήρωνε με έμφαση: «Το κίνημα των πατριωτικών ανταρτικών σωμάτων σαν σοβαρή μορφή πάλης για το τσάκισμα των ξένων κατακτητών μας πρέπει να επεκταθεί, να οργανωθεί σε όλες εκείνες τις περιφέρειες της χώρας μας που το περιβάλλον τους επιτρέπει και επιβάλλει τη δημιουργία πατριωτικών σωμάτων».

Η αναγκαιότητα επιτάχυνσης των διαδικασιών οργάνωσης του ένοπλου αγώνα οδηγεί και στη συγκρότηση στρατιωτικών επιτροπών. Από τα στοιχεία που υπάρχουν, σε κεντρικό επίπεδο, λειτουργούσαν, μάλλον, τρεις σημαντικές τέτοιες επιτροπές με βαρύνουσα σημασία για όλο το αντιστασιακό κίνημα. Ηταν η «Κεντρική Στρατιωτική Επιτροπή» που λειτουργούσε στο πλαίσιο του ΚΚΕ υπό την καθοδήγηση του Γ. Σιάντου, ο οποίος είχε άμεσο βοηθό του γι' αυτή τη δουλιά το μέλος της ΚΕ του Κόμματος Πολύδωρο Δανιηλίδη, ήταν η «Στρατιωτική Οργάνωση Αθήνας - Πειραιά», με επικεφαλής τον Σπύρο Κωτσάκη και το «Στρατιωτικό Οργανωτικό Γραφείο» του ΕΑΜ με καθοδηγητή τον τότε γραμματέα της Οργάνωσης Θανάση Χατζή. Σε πολλές ιστορικές πηγές γίνεται λόγος για συγκρότηση ενός «Στρατιωτικού Κέντρου Αντίστασης» με καθοδηγητές το Σιάντο και το Δανιηλίδη, στη σύνθεση του οποίου αναφέρεται ότι συμμετείχαν οι στρατιωτικοί Θ. Μακρίδης και Ν. Παπασταματιάδης. Πιθανότατα δεν πρόκειται για μια τέταρτη στρατιωτική επιτροπή, αλλά για την «Κεντρική Στρατιωτική Επιτροπή» που λειτουργούσε στο πλαίσιο της ΚΕ του ΚΚΕ.

Ολοκληρώνοντας σε γενικές γραμμές την εικόνα της στρατιωτικής προετοιμασίας του ΕΑΜ και του ΚΚΕ, θα ήταν σημαντική παράλειψη να μην αναφέρουμε ότι η ΚΕ του Κόμματος, το Νοέμβρη του 1941, έστειλε στη Ρούμελη το Θανάση Κλάρα (μετέπειτα Αρη Βελουχιώτη), με αποστολή να ερευνήσει τις δυνατότητες οργάνωσης του ένοπλου αγώνα. Το Δεκέμβρη ο Κλάρας επέστρεψε και κατέθεσε θετική, ως προς το θέμα, έκθεση στην ΚΕ, πράγμα που έπαιξε σημαντικό ρόλο στις ιστορικές αποφάσεις της 8ης Ολομέλειας της τελευταίας.

Χρύσα Χατζηβασιλείου (ένα από τα 4 μέλη της Νέας Κεντρικής Επιτροπής), Γιώργος Σημίτης (γενικός
διοικητής Ρούμελης στην κυβέρνηση της ΠΕΕΑ και πατέρας τού κατοπινού πρωθυπουργού), Τάκης Φίτσιος
(αρχισυντάκτης του Ριζοσπάστη), Άρης Βελουχιώτης, αρχιμανδρίτης Γερμανός Δημάκης (παπα-Ανυπόμονος).

Στις αρχές Γενάρη του 1942 συνήλθε η 8η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, η οποία στις αποφάσεις της μεταξύ άλλων σημείωνε: «Ο εθνικοαπελευθερωτικός μας ανταρτοπόλεμος έχει πρωτεύουσα σημασία για την απελευθέρωση της χώρας από τον ξενικό ζυγό. Οι κομμουνιστές πρέπει να οργανώσουν, να μαζικοποιήσουν και να επεκτείνουν το ανταρτικό κίνημα στην ύπαιθρο, να περιφρουρήσουν τον εθνικοαπελευθερωτικό του χαρακτήρα και να καταπολεμήσουν αποφασιστικά κάθε τάση που θα οδηγούσε σε αντιλαϊκούς σκοπούς, σε ληστείες και πλιατσικολογήματα».

Στο πλαίσιο αυτής της απόφασης στις 2 Φλεβάρη του 1942, πραγματοποιήθηκε η ιδρυτική σύσκεψη του ΕΛΑΣ σ' ένα σπίτι στους Αμπελόκηπους, απέναντι από το Παναθηναϊκό. Στη σύσκεψη συμμετείχαν ο Πολύδωρος Δανιηλίδης ως στρατιωτικός υπεύθυνος της ΚΕ του ΚΚΕ, ο Σπ. Κωτσάκης εκ μέρους της Στρατιωτικής Οργάνωσης Αθήνας - Πειραιά, ο Ανδρέας Τζήμας - Σαμαρινιώτης εκ μέρους της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας του ΚΚΕ και ο Θ. Χατζής, εκπροσωπώντας την ΚΕ του ΕΑΜ. Στη σύσκεψη συζητήθηκε και εγκρίθηκε η ιδρυτική διακήρυξη της νέας στρατιωτικής οργάνωσης, καθώς και το όνομα που θα έπαιρνε. Ειδικά γι' αυτό το τελευταίο ζήτημα υπάρχουν αλληλοαντικρουόμενες απόψεις. Οι «νονοί» του ΕΛΑΣ εμφανίζονται περισσότεροι από ένας. Σύγχυση επίσης υπάρχει και για τον τόπο που πάρθηκε η απόφαση σχετικά με το όνομα. Ο Α. Τζήμας, σε μια έκθεσή του προς το Κόμμα αναφέρει πως ο Σιάντος είναι αυτός που έδωσε στο νέο στρατό το όνομα ΕΛΑΣ. Αντίθετα ο Π. Ρούσος ισχυρίζεται πως σε μια σύσκεψη που έγινε στου Ζωγράφου, ενώ ο Σιάντος πρότεινε ο νέος στρατός να ονομαστεί «Ελληνικός Λαϊκός Στρατός», ο ίδιος (ο Ρούσος δηλαδή) πρότεινε να προστεθεί και η λέξη «Απελευθερωτικός» κι έτσι προέκυψε το όνομα ΕΛΑΣ. Ενας από τους βιογράφους του Βελουχιώτη, ο Γ. Χατζηπαναγιώτου (καπετάν Θωμάς) υποστηρίζει όπως ο Αρης είναι αυτός που έδωσε στο νέο στρατό το όνομα ΕΛΑΣ.

Αντίθετα με τους παραπάνω, ο Θ. Χατζής, βάσει των στοιχείων που παραθέτει και οι Σπ. Κωτσάκης και Π. Δανιηλίδης με τα γραπτά τους υποστηρίζουν πως η ονομασία ΕΛΑΣ αποφασίστηκε στη σύσκεψη, της 2/2/1942, στους Αμπελόκηπους και εγκρίθηκε από τα ανώτερα όργανα του κινήματος, την ΚΕ του ΕΑΜ και την ΚΕ του ΚΚΕ. Ο Δανιηλίδης μάλιστα σημειώνει πως μετέφερε στη σύσκεψη πρόταση του Σιάντου ο νέος στρατός να ονομαστεί ΕΛΣ (Ελληνικός Λαϊκός Στρατός), αλλά οι συμμετέχοντες σ' αυτήν αποφάσισαν να προσθέσουν μεταξύ του Λ και του Σ το Α (απελευθερωτικός) κι έτσι προέκυψε το όνομα ΕΛΑΣ. «Την προσθήκη αυτή - γράφει - τη διεκδικεί ο τότε υπεύθυνος της Στρατιωτικής Οργάνωσης Αθήνας Σπύρος Κωτσάκης. Κανείς μας δε σκέφτηκε να του αμφισβητήσει την τιμή αυτή, εκτός από κείνους που θέλουν να πλαστογραφήσουν την ιστορία». Ο Κωτσάκης βεβαίως, στα γραπτά του, πιθανόν από σεμνότητα, δεν προβάλλει καμία διεκδίκηση.

Γιάννενα, 28/12/1944: Σαράφης και Άρης μπαίνουν έφιπποι στην πόλη.

Η ονομασία του ΕΛΑΣ συζητήθηκε στη σύσκεψη στους Αμπελόκηπους, στην ΚΕ του ΚΚΕ, στην ΚΕ του ΕΑΜ και, πολύ πιθανόν, και σε συναντήσεις ηγετικών προσωπικοτήτων της Εθνικής μας Αντίστασης. Ετσι, εκ των υστέρων, ο καθένας μεταφέρει τη συζήτηση στην οποία έλαβε μέρος, με αποτέλεσμα ο ερευνητής να δυσκολεύεται να προσδιορίσει πού, πότε κι από ποιον προτάθηκε η ονομασία ΕΛΑΣ για το νέο στρατό. Βέβαια, όλα αυτά δε θα είχαν καμία σημασία και δε θα τα συζητούσαμε τώρα, αν ο ΕΛΑΣ δεν είχε γίνει αυτός που γνωρίζουμε, ο λαϊκός δηλαδή στρατός που τίμησε και ελευθέρωσε την Ελλάδα, που απέδειξε πως δίκαια το όνομά του οδηγούσε συνειρμικά σ' αυτήν. Οσοι αγωνίστηκαν από τις τάξεις του ασφαλώς πήραν τον μεγαλύτερο τίτλο που μπορούσε να τους δώσει η ζωή, ενώ οι νεότερες και μέλλουσες γενιές απέκτησαν ένα ανεπανάληπτο κεφάλαιο ιστορίας, αναντικατάστατο για την κοινωνικοπολιτική τους διαπαιδαγώγηση.

[Κείμενο: Ριζοσπάστης, 25/2/2001 (απόσπασμα) - Επιλογή φωτογραφιών: Cogito ergo sum]

27 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Ευτυχώς τότε δεν υπήρχε ο Κουτσούμπας και οι λοιποί και έκαναν αντίσταση αλλιώς θ αρκούνταν και αυτοί στην βόλτα για καφέ στο Σύνταγμα!

Ανώνυμος είπε...

Όχι μωρέ απλώς ένα θείο του βρήκανε με κουπόνι και τον εκτέλεσαν. Αντε ρε κακόμοιρε που ακούς εξάτμιση να σκάει και κλανετε μάλιστα όλοι σας που έχετε το θράσος να μιλάτε για το ΕΑΜ από την ζεστασιά του σπιτιού σας, στο πληκτρολόγιο σας. Να σου πλησιάζει 1η Μαΐου μην ξεχάσεις να πας και εσύ να καταθέσεις λουλούδια στην Καισαριανή αλλά ξέχασα και εκεί κομμουνιστές είναι...

Γιαννης

Ανώνυμος είπε...

Το μαλιστα=μαλι

Ανώνυμος είπε...

Πονάει πολλούς ο σ.Κουτσούμπας και ολόκληρο το ΚΚΕ. Η Ανασυγκρότηση του Κόμματος η μελέτη της Ιστορίας με εξαγωγή πολύτιμων συμπερασμάτων και η Αποκατάσταση των Επαναστατικών του χαραχτηριστικών προκαλούνε ζαλάδες σε όλους αυτούς που σημαίνει οτι σωστά βαδίζουμε. Το 3ο Γράμμα Ζαχαριάδη για τον Ιμπεριαλιστικό πόλεμο υπάρχει στην 2η ΚΟΜΕΠ του 1942 μαζί με αρθρο του Σιάντου... που βγάζει το γράμμα ....σεχταριστικό.... Το αποτέλεσμα ήτανε να φτιαχτεί το ΕΑΜ σαν Πολιτικό Μέτωπο με την Σοσιαλδημοκρατία και τον Οπορτουνισμό. Οτι ακολούθησε ήτανε ΝΟΜΟΤΕΛΕΙΑ. Ο λαός που πολέμησε ηρωικά και θυσιάστηκε στην Αντίσταση δεν μπόρεσε να χαρεί την νίκη του και να πάρει την Εξουσία τον ΟΚΤΩΒΡΗ ΤΟΥ 1944 λόγω ΣΜΑ ΛΙΒΑΝΟΣ ΚΑΖΕΡΤΑ και κυβέρνηση στο έδαφος του Καπιταλισμού με τον Παπατζή. Πράγμα που θα το είχε πετύχει με ΕΑΜ Κοινωνική Συμμαχία. Τα ίδια γίνανε σε όλες τις χώρες. Μόνο στην Αν.Ευρώπη ο Κόκκινος στρατός έδωσε την δυνατότητα στους λαούς να οικοδομήσουνε Σοσιαλισμό αποτρέποντας Σοσιαλδημοκρατία και Οπορτουνισμό απο το να πνίξουνε τα πάντα στο αίμα όπως το 1918 1920. Πολύτιμα τα συμπεράσματα και η καλύτερη τιμή στον λαό που θυσιάστηκε ΔΕΜΕΝΟΣ ΧΕΙΡΟΠΟΔΑΡΑ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Ανώνυμος είπε...

Τι εννοεις ΕΑΜ κοινωνικη συμμαχια;
Οι κοινωνικες ταξεις και στρωματα εκφραζονται πολιτικα απο τα κομματα. Χωρις τη μεσολαβηση των κομματων πως θα γινει η κοινωνικη συμμαχια; Ετσι αυθορμητα θαρθει στο κεφαλι των ανθρωπων απο διαφορες κοινωνικες ταξεις η αναγκη να συμμαχησουν;
Εννοεις μαλλον μονο του το κκε να συμμαχισει με τον εαυτο του.

Παντου οπου παρθηκε η εξουσια, εγινε απο ενα ευρυτερο μετωπο. Τουλαχιστον οι κομμουνιστες, οπου πηραν την εξουσια, προσπαθησαν να το κανουν οχι απομονωμενοι (δεν ηταν ηλιθιοι) , αλλα καλουσαν και αλλα κομματα μαζι τους. Σε αλλες χωρες αποδειχτηκαν πολιτικα ανωριμοι— πχ ελλαδα— και σε αλλες αποδειχτηκαν μαεστροι στη πολιτικη. Πχ κινα. Ο μαο καλουσε σε εθνικη ενοτητα, ενω βρισκονταν ηδη 10 χρονια— 1927 εως 1937— σε εμφυλιο. Εκανε επιθεση ενοτητας στον τσαγκ και σεκ πιο αποτελεσματικη και απο την επιθεση με τα οπλα. Στο τελος διελυσε 8 εκατομυρια στρατιωτες του αστικου στρατου, παντα μιλωντας για ενοτητα.

Ακομα και στις χωρες που περασε ο κοκκινος στρατος, εγιναν λαικες δημοκρατιες με πολιτικη ενοτητα με αλλα κομματα.
Στην ιδια τη ΣΕ οι μπολσεβικοι επεδιωκαν συμμαχιες εστω και προσωρινες εστω και προβληματικες (τροτσκυ, αριστεροι εσεροι) .

Το ονομα ΛΑΣ δοθηκε μαλλον πρωτη φορα στον κινεζικο κοκκινο στρατο ,που μετονομαστηκε ετσι το 1937 ,και εγινε τυπικα (αλλα μονο τυπικα) τμημα του εθνικου στρατου. Οι νονοι του ελας ηξεραν βεβαια τι γινονταν στη κινα. Τοτε ακομα δεν ειχε πεσει η κουρτινα προς τα εκει μερια.
ΣΚ

Ανώνυμος είπε...

H Σοσιαλδημοκρατία και ο Οπορτουνισμός στον 1ο Π.Π έπνιξε όλες τις Επαναστάσεις στο αίμα και στην Συνέχεια βοήθησε τα μέγιστα στην άνοδο του Φασισμού συνειδητή επιλογή του Διεθνούς καπιταλισμού. Η ΕΣΣΔ παραμονές 2ου Π.ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ αντιμετώπιζε την εξής κατάσταση. 1938 στο Μόναχο παράδοση της Τσεχοσλοβακίας στον Χίτλερ και απο την Γαλλία του ...λαικού μετώπου....που είχε κλείσει τα σύνορα στην Ισπανία και βοηθούσε με όπλα την Φιλανδία όταν χτύπησε την ΕΣΣΔ το 1938 1939. Επίθεση της Ιαπωνίας στην Μογγολία το 1939. Συνομωσία ΤΡΟΤΣΚΙ ΜΠΟΥΧΑΡΙΝ ΖΗΝΟΒΙΕΦ σε συνεργασία με τον Χίτλερ για την ανατροπή των Μπολσεβίκων το 1935. Την ίδια χρονιά αλλαγή του ΣΟΣΙΑΛΦΑΣΙΣΜΟΥ στην Κ.Δ με τα πολιτικά μέτωπα που κατέστρεψε το Δ.Κ.Κ και την Διεθνή το 1943 λόγω Ευρωκομμουνισμού. Σε αυτές τις συνθήκες η ΕΣΣΔ με τους δυο ΕΛΙΓΜΟΥΣ διέσπασε τους Καπιταλιστές και τους νίκησε. Αποτέλεσμα όπου δεν πέρασε ο Κόκκινος Στρατός που έδωσε την δυνατότητα στους λαούς να οικοδομήσουνε Σοσιαλισμό Σοσιαλδημοκρατία και Οπορτουνισμός παίξανε όπως πάντα τον ρόλο της 5ης Φάλαγγας. Με ΕΑΜ Κοινωνική Συμμαχία Εργατών Αγροτών που θα μπορούσε να συμμετέχει όποιος θέλει θα γινότανε ο Αντιφασιστικός αγώνας στο πλευρό της ΕΣΣΔ και τον ΟΚΤΩΒΡΗ ΤΟΥ 1944 ο λαός θα έπαιρνε την Εξουσία χωρίς να χρειαστεί ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ και ΔΣΕ που τον χρωστάμε στον Ζαχαριάδη. ΟΙ Κομμουνιστές υπάρχουνε για να ενώσουνε τον λαό σε ΤΑΞΙΚΗ ΒΑΣΗ μακριά απο τα κόμματα που φτιάχνει ο Καπιταλισμός σε πολλά χρώματα. Πως να κάνεις την Σύνδεση Απελευθερωτικού Ταξικού τον ΟΚΤΩΒΡΗ ΤΟΥ 1944 μεσα απο πολιτικό σχηματισμό με ΣΒΩΛΟ.....ΤΣΙΡΙΜΩΚΟ.....Μ.ΚΥΡΚΟ....Και τον ΜΕΝΣΕΒΙΚΟ ΥΠΕΞ της Γεωργίας το 1921 Γ.ΠΑΣΑΛΙΔΗ που πολέμησε ενάντια στους ΜΠΟΛΣΕΒΙΚΟΥΣ. 1943 διάλυση ΟΚΝΕ ...δεν χρειαζότανε. Καταστροφικό κενό 1943 1968 ΤΟΜΠΟΛΑ... ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Ανώνυμος είπε...

Στην Κίνα δεν υπήρχε κανένα ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ ουτε συμμετοχή σε κυβέρνηση ΠΑΠΑΤΖΗ....και στο Κάιρο με τους Αγγλους για συνάντηση πήγανε μόνο οι Εθνικιστές. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Ανώνυμος είπε...

Οσο για τους Μπολσεβίκους και τον ΛΕΝΙΝ η ιστορία έγραψε. Πολύ έγκαιρα απο το 1903 έφτιαξε το Κόμμα των Μπολσεβίκων διαχωριζόμενος απο τον Οπορτουνισμό τον Οποίο και πολέμησε. Με τις Θέσεις του ΑΠΡΙΛΗ είπε τελειώσαμε με την ΦΕΟΥΔΑΡΧΙΑ έχουμε Καπιταλισμό δεν μπήκε ποτέ στην ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΕΡΕΝΣΚΙ που τον Ιούλη έβγαλε διαταγή για την Δολοφονία του και τους Ανέτρεψε. ΑΡΙΣΤΕΡΑ η οποία πολέμησε μαζί με τις 15 καπιταλιστικές χώρες στην Επέμβαση ενάντια στου Μπολσεβίκους. ΑΡΙΣΤΕΡΗ ήτανε και η ΚΑΠΛΑΝ που πυροβόλησε τον ΛΕΝΙΝ. Τίποτα παράξενο. Αυτή είναι η ΑΡΙΣΤΕΡΑ. Μπρόστά μας την έχουμε 2 χρόνια κυβέρνηση που σφάζει τον λαό. Μαζί και οι ...κολαούζοι....που την ανεβάσανε. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Ανώνυμος είπε...

Στην Στρατιωτική επιτροπή συμμετειχε όπως λέει και η Ανάρτηση ο σ.Μακρίδης Επιτελικός Αξιωματικός απο τον Στρατό. Στην 3η Συνδιάσκεψη του 1950 λέει οτι επιλέγαμε ποιοί απο τους Αξιωματικούς που ερχόντουσαν θα μπόυνε στον ΕΛΑΣ. Απο τον κατάλογο που είχαμε φτιάξει ελάχιστοι μας εγκαταλείψανε το 1944. Οταν τον στείλαμε στο Π.Γ μας τον έστειλε πίσω λέγοντας να αφήσουμε τα ..σεχταριστικά... και όποιος δηλώνει οτι θέλει να πολεμήση να τον δεχόμαστε.... Απο τον δεύτερο κατάλογο το 1944 αποχωρήσανε πολλοί π.χ ο Μουντρίχας που αρνήθηκε να μπει στην Αθήνα τον ΔΕΚΕΜΒΡΗ. Επίσης στις πιέσεις μας για την μετατροπή του ΕΛΑΣ σε Τακτικό Στρατό ώστε να είναι έτοιμος να πάρει την εξουσία την ώρα που θα φεύγανε οι Γερμανοί η απάντηση ήτανε θα έρθουνε οι Αγγλοι να μας απελευθερώσουνε..... ΣΩΣΤΑ... Οταν έχεις στόχο την ....λαοκρατία.... και όχι τον Σοσιαλισμό η συνέχεια είναι γνωστή...... ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Ανώνυμος είπε...

Παναγιωτη, θεωρω πολυ καλο (χωρις ειρωνιες) που το κκε αντι να διαλυθει το 1992, οπως εγινε με τα περισσοτερα αδελφα του κομματα, εκανε ενα εστω δειλο βημα προς τη σωστη κατευθυνση.
Μετα απο δεκαετιες, διαχωριστηκε απο την υστερικα αντισταλινικη παρεα του. Συμφωνω για τους δυο ελιγμους που λες, για το μοναχο και τον πολεμο με την φιλανδια, οπως το βαζεις. Συμφωνουσα και πριν το κκε επανελθει σ αυτες τις θεσεις. Ομως οπως συμβαινει συχνα, προσπαθωντας ενα κομμα να ξεφυγει απο μια καταστροφικη δεξια παρεκλιση, πεφτει αντιθετα σε μια εξ ισου καταστροφικη αριστερη παρεκλιση, προσπαθωντας να λυγισει το καλαμι απ την αντιθετη για να το ισιωσει.
Νομιζω οτι αυτο κανει με το να διαχωριζει, εντελως ανιστορητα, τον σταλιν και το κκσε απο την πολιτικη της γ ΚΔ. Μεσα στην ιδια τη ΣΕ ο σταλιν εκανε τους αναγκαιους συμβιβασμους ( θρησκεια, πατριωτικος πολεμος, φρασεολογια που χαιδευε τους συμμαχους και πατριωτες τσαρικους στρατηγους, πχ κουτουζωφ). Προφανως ελπιζε να επανελθει, αλλα μαλλον δεν προλαβε.
Το κκε ηταν το πρωτο κομμα που αντισταθηκε μαζικα στους χρουτσωφικους. Μονο μετα απο μαζικες διωξεις και τρομοκρατια (η περιπτωση ζαχαριαδη ηταν μονο η κορυφη του παγοβουνου) επιβληθηκε η αναθεωρικη γραμμη στο κκε. Αυτη η ιστορια επαιξε ρολο πιστευω στο οτι δεν διαλυθηκε το 1992.

Στην κινα το κκκ πιεζε για ενιαια εθνικη αντισταση, χωρις ομως να χανει ουσιαστικα την αυτονομια του και χωρις να σταματαει την ιδεολγικη και πολιτικη αντιπαραθεση με το καθεστως. Η εθνικοενοτικη και αντιστασιακη προπαγανδα του διεβρωσε σε τετοιο βαθμο το στρατο πουηταν απεναντι του, ωστε οι αντιπαλοι αξιωματικοι συνελαβαν τον ιδιο τον τσαγκ και σεκ και τον παρεδωσαν για ανακριση! Τον ανεκρινε ο τσου εν λαι και τον απελευθερωσε αφου υπεγραψε συμφωνια με τους ορους του κκκ !! Αυτο ειναι για μενα εμπνευσμενη πολιτικη. Οχι να περναμε απο ενα ακρατο δεξιο οπορτουνισμο, σε μια αναδρομικη καταδικη καθε πολιτικης συνεργασιας. Ο οπορτουνισμος αντιμετωπιζεται καθε φορα συγκεκριμενα και ειναι αυταπατη να νομιζει κανεις οτι θα απαλλαγει μια για παντα με περιχαρακωση. Ειναι οπως τα μικροβια που οτι και να κανουμε θα εμφανιζονται παντοτε, και παντοτε πρεπει να τα αντιμετωπιζουμε συγκεκριμενα.
ΣΚ

Unknown είπε...

Aριστερισμός είναι όταν τα Κ.Κ δεν συμμετέχουνε στα Αστικά κοινοβούλια και στα συνδικάτα που δεν ελέγχουνε. Σοσιαλδημοκρατία και Οπορτουνισμός ασφαλώς και θα υπάρχει όσο υπάρχει καπιταλισμός. Το ζήτημα είναι οι Κομμουνιστές να μην Εγκλωβίζονται σε Πολιτικούς σχηματισμούς μαζί τους. Στόχος πρέπει να είναι ο Απεγκλωβισμός του λαού ακόμα και όταν αυτά τα κόμματα έχουνε διασπασεις. Αλλο είναι οι ΕΛΙΓΜΟΙ του Κόμματος των Μπολσεβίκων που είχε την εξουσία και διαφορετικό με τα Κ.Κ στην διεθνή διότι με αυτή την λογική πρέπει να κάνουμε πολιτική συνεργασία με Φασιστικά κόμματα. Αν μου πεις όχι τότε ξεχωρίζεις Φασισμό και Οπορτουνισμό που είναι το ίδιο. Και δεν μιλάω για τον απλό λαό που εγκλωβίστηκε. Το οτι πουθενά δεν έγινε Σοσιαλισμός όπου δεν πέρασε ο Κόκκινος Στρατός τα λέει όλα. Στην Κίνα δεν υπήρξε πολιτικός σχηματισμός ούτε κυβέρνηση με τους Εθνικιστές. Ελιγμούς κάνανε. Διάβασε τα ντοκουμέντα του ΚΚΕ μετά το 1936 και του ΕΑΜ πουθενά δεν μιλάει για Σοσιαλισμό μέχρι την 5η Ολομέλεια το 1949. Συμπέρασμα. Ο Οπορτουνισμός δεν γεννήθηκε ξαφνικά το 1953. Υπήρχε μέσα στο κόμμα των Μπολσεβίκων και μετά το 1945 ΄λόγω των Απωλειών του πολεμου σε στελέχη ξεκίνησε το πρόβλημα. Στην Κ.Δ το 1935 με την κατάργηση του Σοσιαλφασισμού χαλάρωσε η ενιαία καθοδήγηση και το 1943 διαλυθηκε η Κ.Δ λόγω Ευρωκομμουνισμού. ...ΚΆΠΟΙΟΙ...πήγανε ποιό πέρα. Διάλυση ΟΚΝΕ 1943.....διάλυση Κ.Κ Κύπρου 1943. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Ανώνυμος είπε...

Το 2008 ο Συνασπισμός γιόρτασε τα 40 χρόνια του ...εσωτερικού.... λέει ο Τρίκκας με αναφορές στον ...παρτσαλίδη.... είχαμε έτοιμη την μετατροπή του ΚΚΕ σε ...ομόσπονδο... απο το 1944 αλλά ήρθε ο Ζαχαριάδης και μας τα χάλασε όλα. Η ..ΕΔΑ... ήτανε η σύνδεση με το ΕΑΜ..που μας καθυστέρησε ο Ζαχαριάδης με τον ΔΣΕ. Τα είπε όλα. ΜΑ ΟΛΑ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Ανώνυμος είπε...

Ο Οπορτουνισμός δεν αντιμετωπίζεται κάθε φορά με διαφορετικό τρόπο.Ενα και μόνο τρόπο αντιμετώπισης έχει. Το Κ.Κ να έχει μόνο τον Ταξικό Διαχωρισμό για την κοινωνία και όχι τον ψευδεπίγραφο διαχωρισμό δεξιός αριστερός. Πρέπει να το πολεμάει ανοιχτά με όλες του τις δυνάμεις. Δεν υπάρχουνε Συγγενείς πολιτικά κόμματα. Να συμμετέχει στο Αστικό Κοινοβούλιο απο Θέσεις Εργατικής Λαικής Αντιπολίτευσης και ταυτόχρονα οι Κομμουνιστές να παλεύουνε μέσα απο το ΠΑΜΕ για την Ταξική Ενότητα που μπορεί να συμμετέχει όποιος θέλει. Μέσα στον Καθημερινό αγώνα για προσωρινά μέτρα ανακούφισης γίνεται και η διαπάλη των απόψεων και οι Κομμουνιστές προβάλουμε την δικιά μας για Εξοδο απο την Ε.Ε με Κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής. Αλλος τρόπος δεν υπάρχει. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Ανώνυμος είπε...

Εγώ θέλω να κρατήσω το παρακάτω που είπε ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, και που είναι πολύ σημαντικό για να χαθεί μέσα στα πολλά κείμενα που έγραψε:

"ΟΙ Κομμουνιστές υπάρχουνε για να ενώσουνε τον λαό σε ΤΑΞΙΚΗ ΒΑΣΗ μακριά απο τα κόμματα που φτιάχνει ο Καπιταλισμός σε πολλά χρώματα."

Αυτό ακριβώς σημαίνει και "λαϊκή συμμαχία" όπως τη βάζει το ΚΚΕ.
Δεν χρειάζεται να είσαι ΚΚΕ για να μπεις σε ένα ταξικό συνδικάτο, και να παλέψεις για την επιβίωση σου, όπως κάνουν πολλοί αγρότες που δεν είναι ΚΚΕ.
Στα ταξικά συνδικάτα όμως, θα καταλάβεις τι πάει να πει:
1) Σύγκρουση με το κεφάλαιο και τον ιμπεριαλισμό
2) Οργάνωση και διάρκεια του αγώνα
3) Ταξικός προσανατολισμός
Θα ξεσκαλώσεις δηλαδή από την αστική προπαγάνδα, που συναντάς όπου σταθείς και όπου βρεθείς από την ημέρα της γέννησης σου! Τα υπόλοιπα θα έρθουν.

Κώστας

Ανώνυμος είπε...

Μαλλον σαν αιρεση του ισλαμ μου φαινεστε! Ενα ειναι το κομμα και προφητης του ο κουτσουμπας! Θανατος στους απιστους! Τζιχαντ παντου!

Ανώνυμος είπε...

Αυτό είναι δικό σου συμπέρασμα. Απόλυτα λογικό όταν κάποιος υποστηρίζει τον Καπιταλισμό. Ασφαλώς σε κάθε χώρα ένα είναι το Κόμμα της Εργατικής Τάξης το Κομμουνιστικό. ΟΙ Κομμουνιστές όμως δεν θεωρούνε ποτέ τον λαό άπιστους Παλεύουμε για την Ταξική Ενότητα του λαού μέσα απο την Λαική Συμμαχία ανεξάρτητα τι κόμμα ψήφιζε η Ψηφίζει. Χωράμε όλοι. Μέσα στον καθημερινό αγώνα για να αποσπάσουμε προσωρινά μέτρα ανακούφισης γίνεται και η διαπάλη των απόψεων. Και οι Κομμουνιστές προβάλουμε την δική μας για Εξοδο απο την Ε.Ε με Κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής. Ανοιχτη διαπάλη απόψεων μπροστά στον λαό Αρα εσυ είσαι σε Θρησκευτική Σέχτα και Ταλιμπάν ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Ανώνυμος είπε...

Οταν ξυπνησετε η ανταρσυα θαναι εδω και θα σας περιμενει. Μια μεγαλη αγκαλια που χωραμε ολοι.

Ανώνυμος είπε...

Ανταρσυα, το πιο σύντομο ανέκδοτο στη ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ εποχή. Τέρμα πια στις αυταπάτες ή με τις αυταπάτες ή με τις άλλες αυταπάτες!

Κώστας

Ανώνυμος είπε...

1989. Διαφωνούνε λέει με την Οπορτουνιστική στροφή του Κόμματος την δημιουργία του Συνασπισμού και την κυβέρνηση στο έδαφος του Καπιταλισμού οι ΓΡΑΨΑΣ ΧΑΓΙΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ ΒΑΛΑΒΑΝΗ ΡΟΥΣΗΣ ΔΕΛΑΣΤΙΚ και σια.... ΜΑΛΙΣΤΑ. Ποια ειναι η κατάληξη του ΝΑΡ 28 χρόνια μετά. ΚΟΤΖΙΑΣ ΥΠΕΞ του Σύριζα ΒΑΛΑΒΑΝΗ Υπουργός του Σύριζα και σήμερα της ΛΑΕ του ...ΛΑΦΑΖΑΝΗ... Το ΝΑΡ ουρά του Συνασπισμού Σύριζα παντού το 2012 ο Χάγιος φωτογραφίες μαζί με τσίπρα γλέζο τον Γενάρη του 2015 πανηγυρίζανε για τον Σύριζα και στο Δημοψήφισμα τσίρκο ψηφίζανε μαζί με Εθνικιστές Φασίστες και τμήματα της Αστικής Τάξης. Και σήμερα που η ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΞΕΒΡΑΚΏΘΗΚΕ τι μας λέει Επιστροφή στον Εθνικό καπιταλισμό μαζί με ΕΘΝΙΚΙΣΤΕΣ ΦΑΣΙΣΤΕΣ ΕΦΟΠΛΙΣΤΕΣ ΦΑΡΜΑΚΟΒΙΟΜΗΧΑΝΟΥΣ ΞΕΝΟΔΟΧΟΥΣ και την Ρωσία Κίνα. Αλλάξτε πλευρό και χέρι...... ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Ανώνυμος είπε...

Συμπέρασμα. Εκμεταλευτήκανε τα προβλήματα που δημιούργησε το λανθασμένο πρόγραμμα του ΚΚΕ με τα Μεταβατικά Στάδια οι Τροτσκιστές του ΝΑΡ προκαλόντας διάσπαση απο ....αριστερά.... το 1989 ωστε να δώσουνε χώρο στην δεξιά οπορτουνιστική ομάδα που τάχα διαφωνούσανε να επικρατήση στο ΚΚΕ το 1991.... Δυστυχώς για αυτούς σπάσανε τα μούτρα τους. Και σήμερα βρίσκονται όλοι μαζί στον Βόθρο με τα Οπορτουνιστικά Σκατά. Αντίθετα για το ΚΚΕ αυτό το ΞΕΣΑΒΟΥΡΟΜΑ ήτανε Σωτήριο. Αλλάξε πρόγραμμα στο 15ο το 1996 πέταξε έξω και τους ...ΚΕΝΤΡΙΣΤΕΣ.... Και ποτέ δεν ήτανε καλύτερα. ΑΣ ΣΚΟΥΖΟΥΝΕ ΟΣΟ ΘΕΛΟΥΝΕ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Ανώνυμος είπε...

Ενα ειναι το κομμα! ΑΝΤΑΡΣΥΑ!!!
Οι αλλοι ολοι αστοι και σταλινες.

Ανώνυμος είπε...

Υπάρχει το ΚΚΕ και απο την άλλη μεριά τα κόμματα που φτιάχνει το Καπιταλιστικό σύστημα για να κρατάει τον λαό Εγκλωβισμένο. Το ότι είμαστε με τους Μπολσεβίκους είναι τίτλος τιμής. Βρισιά είναι να είσαι με την 5η Φάλαγγα Ζηνόβιεφ Μπουχαριν Τρότσκι.... ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Ανώνυμος είπε...

Για την Ιστορία κάτι ακόμα. Ο Μόνος που πραγματικά ενοούσε ότι έλεγε ήτανε ο σ.Κάππος που Πολιτικά είχε απόλυτο δίκιο σε ότι έλεγε. Κομματικά έκανε τραγικό λάθος. Επρεπε να είχε μείνει στο Κόμμα εκείνες τις τραγικές ώρες του 1989 όσο και άν φαινότανε οτι όλα είχανε τελειώσει. Η Κομμουνιστική ψυχή με τις παρακαταθήκες του ΔΣΕ δεν είχε πει την τελευταία λέξη. Εστω και οριακά τσακίσαμε τον Οπορτουνισμό μέσα στο Κόμμα το 1991.... ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Poe είπε...

Ασχετο -για να φυγουμε και από τις ανοησιες που γραφτηκαν παραπανω από μερικους- δεν θα ειχε ενδιαφερον να ξεραμε, οσον αφορα τους καπεταναιους και τους ανταρτες, γιατι τους δοθηκαν τα παρατσούκλια/ψευδωνυμα που τους δοθηκαν; Δεν εννοω τον πρακτικο λογο γενικοτερα, αλλα γιατι πχ τον Φλωρακη τον λεγαν Καπεταν Γιωτη;

Ανώνυμος είπε...

Πολυδωρος δανηιλιδης (αχιλεας) , το 1941 υπεβαλε γραπτη διαμαρτυρια στο πολιτικο γραφειο γιατι σε κομματικη προκυρηξη γραφτηκε: "...θα ερθουν οι συμμαχοι μας οι αγγλοι και θα μας ελευθερωσουν ", το 1956 μαζι με τον μακριδη εναντιωθηκαν στη διαγραφη του ζαχαριαδη. Ηταν υδριτικο στελεχος του κκε (μ -λ) .
Γ

Ανώνυμος είπε...

Το ΚΚΕ έχει βγάλει συμπεράσματα απο την 100χρονη Ιστορία του τα οποία χρησιμοποιεί στην καθημερινή του δράση. Μαζί με τα Επαναστατικά του χαραχτηριστικά αποκατάστησε και τον Ζαχαριάδη. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Ανώνυμος είπε...

Λοιπόν, μια αναγκαία διόρθωση στην λεζάντα της δεύτερης από κάτω φωτογραφίας της ανάρτησης. Δίπλα από αριστερά στον Γιώργο Σημίτη δεν βρίσκεται η Χρύσα Χατζηβασιλείου, αλλά η σύζυγός του (και μητέρα του Κώστα Σημίτη), Φανή Σημίτη (το γένος Χριστοπούλου). Η Χρύσα Χατζηβασιλείου ήταν «διοπτροφόρα», φορούσε δηλ. πάντα γυαλιά και είχε πιο ανοιχτόχρωμα μαλλιά.

Άγρυπνος